U fokusu - Srbija

Transakcije u dinarima istog dana

Novi Zakon o platnim uslugama, koji je 18. decembra 2014. usvojila Narodna Skupština Republike Srbije, donosi značajna unapređenja i modernizaciju postojećeg sistema, zbog čega je Narodna banka Srbije odlučila da predstavi najznačajnije novine u toj oblasti predviđene ovim zakonom.

Zakon stvara pravni osnov za povećanje konkurencije na tržištu platnih usluga, a veća konkurencija, po pravilu, znači kvalitetniji nivo usluga i povoljnije cene.

Zakon, takođe, stvara pravni osnov za osnivanje i poslovanje institucija elektronskog novca, kao i  za osnivanje i poslovanje platnih institucija.

Prvi put su omogućene i uređene sve vrste platnih usluga, uključujući i one najsavremenije. Uveden je elektronski novac i uređeno njegovo izdavanje.

Zakon propisuje obavezu za sve pružaoce platnih usluga da se platne transakcije u dinarima u našoj zemlji moraju izvršiti u okviru istog poslovnog dana.

Precizno i detaljno su definisane informacije koje korisnik platnih usluga mora da dobije od pružaoca platnih usluga.

Pružalac platnih usluga dužan je da korisniku – fizičkom licu na njegov zahtev, bez naknade, jednom mesečno na papiru dostavlja izvod o izvršenim platnim transakcijama.

U slučaju spora korisnika platnih usluga i pružaoca platnih usluga teret dokazivanja je na pružaocu – da dokaže da je korisniku pružio sve zakonom propisane informacije i da je transakciju izvršio u skladu sa zahtevom korisnika.

Zakon propisuje da datum valute odobrenja, odnosno zaduženja (kao trenutak od kog se obračunava kamata na novčana sredstva zadužena ili odobrena na platnom računu) – mogu biti različiti od vremena zaduženja, odnosno odobrenja novčanih sredstava na tom platnom računu ali samo ako je to povoljnije za korisnika platnih usluga.

Daje se mogućnost da primalac plaćanja (npr. trgovac) ponudi popust za korišćenje platne kartice ili drugog platnog instrumenta.

Korisnik platnih usluga dužan je da preduzme sve razumne i odgovarajuće mere radi zaštite personalizovanih sigurnosnih elemenata platnog instrumenta, da odmah nakon saznanja o gubitku, krađi ili zloupotrebi platnog instrumenta o tome obavesti svog pružaoca platnih usluga i da platni instrument koristi u skladu sa utvrđenim propisanim i ugovorenim uslovima.

Platilac ima pravo na povraćaj novčanih sredstava u slučaju neodobrene ili nepravilno izvršene platne transakcije, kao i u slučaju odobrene platne transakcije kod koje nije tačno utvrđen iznos transakcije (npr. plaćanja komunalnih usluga putem direktnog zaduženja), ukoliko je iznos transakcije viši od iznosa koji je platilac razumno mogao očekivati.

Utvrđena je pretpostavka odgovornosti pružaoca platnih usluga za gubitak prouzrokovan zloupotrebom platnih instrumenata, osim ako ne dokaže krivicu korisnika platnih usluga (svaka šteta preko 15.000 dinara).

Uređuju se i platni sistemi, koji predstavljaju deo finansijske infrastrukture koji omogućava međusobno povezivanje pružalaca platnih usluga radi pravovremenog izvršavanja platnih transakcija njihovih klijenata.

Proširuje se i pojačava nadzor – Narodna banka Srbije vršiće nadzor nad svim pružaocima platnih usluga i izdavaocima elektronskog novca, u delu pružanja platnih usluga i izdavanja elektronskog novca. Narodna banka Srbije vršiće nadzor i nad operatorima platnih sistema.