U fokusu - Bosna i Hercegovina

Procjenom boniteta do likvidnije privrede

Procjena boniteta privrednih subjekata koju će obavljati Agencija za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF) RS, može u velikoj mjeri smanjiti nelikvidnost svakog pojedinačnog privrednog subjekta, ali i privrede u cjelini.

Nelikvidnost je najveći problem sa kojim se susreću skoro svi poslovni subjekti. Nelikvidna firma ne može plaćati poreze državi koji su unaprijed uračunati u budžetske prihode, radnici ne dobijaju plate dok ostali privredni subjekti nisu u stanju naplatiti svoja potraživanja što stvara začarani krug.

Zbog zaštite solventnosti i likvidnosti privrednih subjekata APIF je, u saradnji sa Institutom ekonomskih nauka RS pri banjalučkom Ekonomskom fakultetu, pokrenuo projekat unapređenja usluga iz Registra finansijskih izvještaja kreirajući ocjenu modela uspješnosti poslovanja preduzeća.

Direktor APIF-a RS Jelena Ćetković kaže da će procjene boniteta moći zatražiti Vlada RS, banke i privredni subjekti koji su zainteresovani da stupe u poslovni odnos sa nekom firmom.

- Kreditni rejting mora odražavati njegov rizik, odnosno mora iskazati vjerovatnoću potencijalnih kreditnih gubitaka koji nastaju neizmirivanjem ugovorenih obaveza prema drugim stranama. Predloženi model može sa velikom vjerovatnoćom procijeniti da u preduzeću postoje problemi iako ne postoji model koji sa sigurnošću može ukazati koja će preduzeća u budućnosti biti nelikvidna - kaže Ćetkovićeva.

Svaka firma u RS bi trebalo prije stupanja u poslovni odnos da provjeri finansijsko stanje budućeg poslovnog partnera, a tome u prilog govore i podaci APIF-a o broju i stanju žiro-računa u Srpskoj.

- Broj aktivnih, blokiranih i ugašenih žiro-računa se mijenja iz dana u dan, što znači da firma koja je danas aktivna sutra može biti u blokadi. Zbog toga je procjena boniteta jako važna, jer se na osnovu analize može predvidjeti da li nekoj firmi prijeti rizik da u narednom periodu postane nelikvidna - kaže Ćetkovićeva.

Analiza

Privredna komora RS je, na osnovu finansijskih izvještaja firmi za 2015. godinu, uradila analizu koje je pokazala da je i u prethodnoj godini najveći problem privrede RS bila upravo nelikvidnost. Koeficijent likvidnosti lani je blago porastao na 1,06 sa 1,04 iz 2014. godine, ali taj rast je bio simboličan ako se uzme u obzir da normalan koeficijent za održavanje tekuće likvidnosti iznosi 1,5.