U fokusu - Bosna i Hercegovina

Firme izbjegle kazne za bijeg od prebijanja duga

Poreska uprava RS nije sankcionisala firme koje se nisu prijavile u sistem obavezne multilateralne kompenzacije iako su po zakonu bile obavezne da to učine, za šta je predviđena novčana kazna u rasponu od 100 do 10.000 KM.

U RS su do sada sprovedene dvije multilateralne kompenzacije u kojima je prebijeno nekoliko stotina miliona duga. Planirano je da na Banjalučkoj berzi od 20. oktobra do 3. novembra bude održana i treća multilateralna kompenzacija na kojoj će javni i privatni sektor pokušati da očiste što veći iznos duga. Iako su dosadašnje multilateralne kompenzacije i cesije dobile epitet uspješnih, privrednici smatraju da bi iznos prebijenog duga bio znatno veći da su svi subjekti prijavili svoje dospjele obaveze kao što je predviđeno zakonom.

U Poreskoj upravi RS kažu da do sada nisu ispisali nijednu kaznu nesavjesnim subjektima koji se nisu registrovali u sistem multilateralne kompenzacije na Banjalučkoj berzi.

- Nismo preduzimali mjere sankcionisanja obveznika koji nisu prijavili svoje poreske obaveze, jer su održane multilateralne kompenzacije ocijenjene uspješnim. Ispostavilo se da je ovo dobar način za smanjenje obaveza privrede i ova činjenica treba da motiviše firme da prijave sve obaveze, jer im neprijavljivanje donosi najveću štetu - kažu u Poreskoj upravi RS.

Portparol Privredne komore RS Vladimir Blagojević kaže da je za postizanje punog efekta multilateralne kompenzacije neophodno da svi subjekti prijave dug.

- Do sada je postojao određeni stepen nepovjerenja, bojazni i neinformisanosti zbog kojih pojedini pravni subjekti nisu prijavili dugove i to je tolerisano. Međutim, možemo očekivati da će nadležne institucije od naredne multilateralne kompenzacije početi da sankcionišu one koji se ne budu pridržavali zakona kako bi bio ostvaren potpuni efekat prebijanja dugova - kaže Blagojević.

U prvoj obaveznoj i dvije dodatne multilateralne kompenzacije, koje su realizovane od 26. oktobra do 10. novembra prošle godine, prebijeno je 164,26 miliona KM duga, a čak tri četvrtine tog iznosa se odnosilo na javni sektor. U drugoj redovnoj multilateralnoj kompenzaciji održanoj 18. maja i dodatnoj obavljenoj pet dana kasnije prebijeno je 114,07 miliona KM duga.

Glavni učinak

Glavna prednost za učesnike multilateralne kompenzacije je da istovremeno izmiruju obaveze i naplaćuju potraživanja.

Na taj način doprinose smanjenju nelikvidnosti privrede i stvaranju povoljnijeg ekonomskog ambijenta u RS.