Svet - Bosna i Hercegovina

Prema podacima Eurostata, EU je prošle godine imala više od 33 miliona aktivnih preduzeća, od čega je 3,5 miliona novootvorenih, dok je 2,8 miliona ugašeno. To znači da je stopa “rađanja” biznisa iznosila 10,5%, a stopa gašenja 8,5% – što pokazuje da se evropsko poslovno tkivo i dalje širi uprkos izazovima.

Gdje se najviše osnivalo, a gdje najviše zatvaralo?

Najveću stopu otvaranja preduzeća imala je Litvanija (19,6%), a slijede Malta, Portugal, Estonija i Francuska, sa stopama iznad 14%.

S druge strane, najniže stope registrovane su u Austriji, Danskoj, Italiji, Švedskoj, Belgiji, Njemačkoj i Grčkoj, gdje je manje od 9% novih biznisa nastalo prošle godine.

Kada je riječ o zatvaranju firmi, situacija je još šarenija: najniža stopa gašenja zabilježena je u Mađarskoj (2,6%), dok je najviša u Estoniji – čak 27,5%. Iznad 15% bile su i Irska, Bugarska i Litvanija, dok su se Grčka, Holandija, Austrija i Hrvatska našle među zemljama s najmanje ugašenih firmi.

Razlika između “rođenja” i “smrti” biznisa

Profesorica ekonomije Jun Du sa Aston Business Schoola objašnjava da je razlika između stope osnivanja i gašenja firmi ključan pokazatelj ekonomske vitalnosti, jer otkriva koliko se ekonomije uspješno obnavljaju kroz tzv. kreativnu destrukciju, prenosi Investitor me.

U 8 od 31 analizirane zemlje više je biznisa ugašeno nego otvoreno – najviše u Estoniji, gdje je negativna razlika iznosila 13,2 procentna poena.

Negativan bilans zabilježen je i u Bugarskoj (-5,8 p.p.) i Irskoj (-4,8 p.p.).

Nasuprot tome, Malta je imala najveći pozitivan jaz – 10,5 procentnih poena, što znači da se 2,5 puta više biznisa otvorilo nego zatvorilo.

Pozitivnu razliku bilježe i Hrvatska, Mađarska, Latvija, Norveška, Portugal, Rumunija i Grčka.
Francuska najživlja, Njemačka jedina među “velikima” u minusu

Po broju firmi, Francuska je imala najveći pozitivan bilans – 164.420 više otvorenih nego ugašenih preduzeća, dok je Poljska zabilježila najveći negativni (26.732 više ugašenih).

Od četiri najveće ekonomije EU, Njemačka je jedina imala negativan rezultat.

Šta stoji iza razlika?

Prema analizi Eurochambresa, podaci Eurostata za 2023. odražavaju period obilježen posljedicama rata u Ukrajini, energetskom krizom i ukidanjem postpandemijske podrške.

Ipak, pozitivan bilans u mnogim zemljama pokazuje izuzetnu otpornost evropskih malih i srednjih preduzeća, zahvaljujući ciljanim javnim programima i boljem pristupu finansijama.

Šta razlikuje uspješne ekonomije?

Zemlje s pozitivnim bilansom, poput Malte i Portugala, imaju dinamične ekonomske strukture, fleksibilna tržišta rada i jednostavne procedure za registraciju firmi.

Takođe, u njima funkcionišu aktivne privredne komore, efikasni stečajni okviri i snažni mehanizmi podrške startapima – što sve doprinosi manjoj “smrtnosti” mladih preduzeća.

Evropa ostaje kontinent sa izuzetno dinamičnim preduzetničkim okruženjem. Iako se mnoge firme gase, broj novih i dalje premašuje broj ugašenih, što potvrđuje da evropska privreda, uprkos krizama, nastavlja da se regeneriše kroz talas novih ideja i inovacija.