Tema - Bosna i Hercegovina

Kredit na kredit, začarani krug duga

Gubitak ili smanjenje mjesečnih primanja primoralo je veliki broj stanovnika na novo zaduživanje, da bi izmirili već podignute kredite.

Zbog tog trenda banke u Srpskoj sve više promovišu zamjenske kredite. Ekonomisti smatraju da ova vrsta kredita, koji dužnicima omogućavaju da novim zaduživanjem smanje svoje obaveze, predstavlja samo gašenje požara, jer produžavaju rok otplate i faktički samo odlažu problem.

U Novoj banci Banjaluka kažu da iznos zamjenskog kredita može biti veći od visine kredita koji se otplaćuje, te da se može koristiti i za likvidaciju obaveza u drugim bankama.

- Najniža kamatna stopa je 4,39 odsto i odnosi se na kratkoročne kredite sa rokom otplate do 12 mjeseci. Maksimalan rok otplate zamjenskih kredita je 15 godina, a s tim raste i kamata. Za zamjenske kredite sa rokom otplate iznad deset godina kamatna stopa je 7,35 odsto - kažu u Novoj banci.

Nova banka je u prvih deset mjeseci ove godine plasirala 37,1 milion maraka na osnovu zamjenskih kredita, a očekuju da će nova kampanja "Probudite snove" sa kreditnim fondom teškim 200 miliona maraka i povoljnim uslovima kreditiranja dovesti do rasta potražnje i za ovim kreditima.

U Hipo Alpe Adrija banci ističu da je došlo do rasta potražnje za nenamjenskim zamjenskim kreditima.

- Navedeni krediti odobravaju se svim fizičkim licima koja iz odobrenog iznosa, djelimično ili u potpunosti, zatvaraju obaveze prema našoj banci ili drugim finansijskim institucijama po osnovu kredita, prekoračenja računa ili dugovanja na osnovu kartica - kazali su u Hipo banci i dodali da ovu vrstu kredita odobravaju bez naknade.

Ekonomista Goran Radivojac smatra da postajemo robovi kredita, jer bolja vremena, o kojima svi pričaju, ne dolaze.

- Ljudi su primorani da vrše reprograme i da stare kredite mijenjaju novim da bi preživjeli. Njihova agonija je time sve veća i veća jer otplate dio kamate, a potom na istu glavnicu otvaraju drugi kredit. To je začarani krug iz kojeg se teško izlazi - kazao je Radivojac i dodao da taj problem može dovesti ne samo do ekonomskih već i do socijalnih problema.

Refinansiranje obaveza

Banke u svojoj paleti usluga imaju i kredite za refinansiranje zaduženja. Za razliku od zamjenskih, oni su namijenjeni klijentima koji su dospjeli u lošu kategoriju kreditne sposobnosti zbog gubitka posla za koji nisu oni odgovorni ili trajne invalidnosti usljed nesreće.