Tema - Srbija

Raste poverenje u dobrovoljne penzione fondove

Poverenje stanovništva u Srbiji u dobrovoljne penzione fondove je u stalnom porastu, i do sada se oko deset posto zaposlenih opredelilo za ovaj vid štednje.

Za sada, prema podacima Narodne banke Srbije (NBS), samo 58.000 građana redovno, odnosno svakog meseca, uplaćuje sredstva u jedan od devet dobrovoljnih penzionih fondova.

U NBS i Dunav društvu za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondom za Tanjug ističu da povećanje broja korisnika i imovine fondova zavisi, pre svega, od rasta životnog standarda, jačanja svesti građana o potrebi štednje za starost, odnosno finansijske edukacije stanovništva i razvoja tržišta kapitala.

Sistem dobrovoljnih penzijskih fondova je zasnovan na principu definisanih uplata, što znači da uplatilac ne može biti unapred upoznat sa tačnim iznosom kojim će raspolagati u trenutku isplate, odnosno kada napuni 58 godina. Međutim, postoje očekivani iznosi, na primer, oni koji 30 godina mesečno izdvajaju hiljadu dinara mogu da računaju da će deset godina primati oko 16.500, odnosno nešto više od 11.000 dinara ukoliko prikupljeni novac podele na 20 godina.

Visina penzije zavisi od sume koja se mesečno uplaćuje, da li se uplaćuje jednokratno ili 10, 20, 30 godina, ali i od dužine vremenskog perioda u kome će se vršiti isplata. Prednost dobrovoljnih penzijskih fondova je u tome što član doprinose uplaćuje shodno svojim mogućnosti, kada i koliko može, pa se uplate ne moraju vršiti redovno i u slučaju privremenog ili trajnog prekida ne postoje sankcije.

Minimalni iznos mesečne uplate je, zavisno od fonda, između petsto i hiljadu dinara, a sa uplatom se može krenuti i odmah po rođenju, ali najkasnije do 70. godine, a kada napuni 58 član fonda može ođednom podići do 30 posto akumuliranih sredstava, ono što je uplaćivao plus prinos od investiranja, i napraviti program isplate preostalog novca - na određeni rok ili doživotno. U simulacijama očekivanih iznosa društva uzimaju prosečan prinos od oko osam posto.

I pored brojnih prednosti, u NBS navode da je udeo korisnika usluga penzijskih fondova u ukupnom stanovništvu tek oko 2,4 odsto, mada je u stalnom porastu. Prema njihovim podacima, u penzijskim fondovima sredstva ima oko 176.000 građana, koji su do sada akumulirali u proseku po 77 hiljada dinara, a članovi koji vrše redovne mesečne uplate (58.000 njih) po 165.000 hiljada dinara.

Za sada na ovu vrstu penzije, kako za Tanjug navode u Dunav društvu, računa oko deset posto zaposlenog stanovništva, što, imajući u vidu ekonomski krizu i to da je ovaj vid štednje u Srbiju počeo da se razvija tek pre šest godina nije zanemarljiv procenat. Kao i kod svakog novog proizvoda, deo tržišta ga prihvati već u ranoj fazi, a delu je potrebno dodatno vreme i rezultati kako bi se opredelili za njegovu kupovinu - upravo je to slučaj i sa fondovima.

Kako su podsetili, država je omogućila određene olakšice za one koji ulažu u fondove, pa je svaka uplata pojedinca do 4.647 dinara obavljena preko administrativne zabrane oslobođena poreza na dohodak od 12 odsto čime član može da uštedi i više od 6.000 dinara godišnje. Poslodavci su do istog iznosa po zaposlenom oslobođeni ne samo poreza već i obaveznih socijalnih doprinosa. U Dunav društvu ističu da su upravo oni najveći ulagači jer zaposleni kojima poslodavac uplaćuje dopunske penzijske doprinose čine oko 80 posto članova fondova.

Podaci kojima raspolaže NBS pokazuju da je, kao i broj članova, i imovina penzijskih fondova u stalnom porastu i da je za poslednjih godinu dana porasla za oko 30 posto i sada iznosi bilizu 14 milijardi dinara. U proseku, imovina fondova se povećava za oko 260 miliona dinara mesečno. Sredstva članova su, napominju u NBS, sigurna u tom smislu što su potpuno odvojena od imovine društva za upravljanje fondom, tako da u slučaju da drustvo iz bilo kog razloga prestane da radi ostaju netaknuta.

Pored toga, zakon definiše ograničenja u pogledu oblika imovine u koje je dozvoljeno ulagati sredstva penzijskog fonda, a članovi u svakom trenutku imaju uvid stanje na računu, kao i u investicionu politiku, te ako nije zadovoljan poslovanjem svog fonda, sredstva može preneti u drugi, prenosi Tanjug.